Wandelingen in galmaarden

Welkom in dit mooi Pajottenlandse gemeente dat Galmaarden heet. In deze blog vind je verschillende wandelingen in Galmaarden die je zullen leiden naar verschillende bezienswaardigheden in de omgeving waaronder enkele molens, het baljuwhuis en tuin, de rivier De Mark, …… Wil je meer weten over deze prachtige pajotse streek? Lees dan snel verder.

Bezienswaardigheden in Galmaarden

Het Heetveldemolen

Het Heetveldemolen is een graan- en watermolen en is actief sinds 1440. De molen heeft verschillende eigenaars gekend en heeft zijn naam te danken aan de adellijke familie Van Heetvelde. Vroeger was er ook een kasteel aanwezig op de site. In de molen worden vooral granen uit de omgeving gemalen waaronder oude soorten zoals eenkorn, boekweit, …

Richard Van Ongevalle was de laatste eigenaar van de molen. In de jaren vijftig ontmoete Richard Judith Clerebaut, de dochter van de toenmalige molenaar van het Heetveldemolen. Judith haar vader was gesneuveld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Toen Richard met Judith trouwde in 1954 werd hij de nieuwe molenaar van het Heetveldemolen.

Richard is in 2019 overleden. Een icoon van Galmaarden die nog niet zo snel zal vergeten worden. Ik heb het geluk gehad om Richard persoonlijk te mogen kennen. Ik ben verzorgende van beroep en ging hem helpen in zijn huishouden. Richard was een erg rustige man, nooit geen slecht woord en een enorme passie voor zijn molen. Samen met zijn hond, vormde hij een onafscheidelijk duo.

In 2014 werd de molen erkend als actieve molen door het molenforum en in 2018 kreeg de molen de prijs van participatie door het agentschap onroerend erfgoed.

Monique van Ongevalle kon de molen niet overnemen van haar vader door het erfgoed, maar ze richtte samen met Hubert De Weerdt een vzw op die voor het voortbestaan van de molen zorgt. De vzw heeft verschillende doelen.

• Het behoud van erfgoed
• Milieu doelstellingen
• Educatie

Duurzaamheid ligt bij Monique hoog in het vaandel. Er worden ook regelmatig activiteiten georganiseerd voor jong en oud. En af en toe word er eens een biertje gebrouwen. Deze kan je dan komen proeven bij Bar Richard tijdens opendeurdagen.

Video: Agentschap onroerend erfgoed

Wandelingen in Galmaarden langs de Mark

De Mark is een zijrivier van de Dender en is 26 km lang. De bron situeert zich in Edingen en mond uit in de Dender in Deux-Acren in de provincie Henegouwen. De rivier is omringd door enkele heel mooie valleien en bevat nog drie werkende watermolens.

• Het driscardmolen
• Het Heetveldemolen
• De Wielantmolen

Door het voortdurend verbetering van de waterkwaliteit door waterzuiveringsinstallaties is er ook terug vis op de Mark. Zo zal je in overvloed kunnen vissen op karper, blik, winde en Paling.

Het Baljuwhuis en tuin

In het Baljuwhuis kan je terecht voor sociale, educatieve, culturele of sportieve activiteiten. Zowel verenigingen, particulieren als gemeentelijke diensten van binnen of buiten de gemeente kunnen zich hiervoor melden. Het Baljuwhuis beschikt over 9 zalen waar feesten of vergaderingen kunnen plaatsvinden. Tijdens school vakanties kunnen kinderen naar het speelpleinwerking komen. Ze kunnen daar dan ravotten en kampen bouwen in het mooie Baljuwtuin. Je zal er ook de plaatselijke bibliotheek vinden en de toeristische dienst.

Baljuwtuin

De tuin is niet erg groot, vijf ha, maar als je toch in de buurt bent om te wandelen dan is dit een leuke toevoeging, zeker als er kindjes bijzijn. De tuin beschikt namelijk over een speeltuintje. Daarnaast zal je er ook een kruidentuin en een rosarium met 16 perken met 25 verschillende soorten rozen vinden.

Je kan daar ook een paar prachtige bomen spotten. De goudbonte levensboom heeft een stamomtrek van 148 cm. Al zal deze boom meteen opvallen als je binnenkomt, is het niet meteen de dikste boom. Je zal er ook nog 2 Treures Fraxinus excelsior ‘Pendula’ vinden met een stamomtrek van 241 cm en 371 cm. Dit laatste is trouwens een kampioenboom. Naast deze reuzen zal je ook enkele fruitboompjes tegenkomen. Onderaan de tuin hoor je het ritselen van De Mark. Daar is ook een pick-nick tafel waar je u lunch kan nuttigen.

In 2022 zijn er behoorlijke grote werken gepland in de tuin. Dus mogen we nog veranderingen verwachten de komende jaren.

De naam Baljuw is afkomstig van een ambtenaar die tijdens het Ancien Régime de heer in de stad of op het platteland vertegenwoordigde. Het Baljuwhuis heeft lang eigendom geweest van de familie Olemans tussen 1833-1973. Sinds 2004 is het domein volledig eigendom van de gemeente Galmaarden.

Driscart of Gemelingen molen

De Driscart molen is een dubbele molen op de Mark. Deze was werkzaam als koren- en oliemolen. De molen is voor de eerste keer vermeld in 1449. De olieslagmolen is stil gevallen in 1930. De graanmolen heeft het iets langer volgehouden. Tot 1969.

De naam Driscart is afkomstig van het gezin Driscart die de molen in eigendom had gedurende verschillende generaties tussen 1894 en 1970. Daarna is het verkocht en werd de molen privébezit. De molen onderging een laatste restauratie in 2003. Al is de molen privébezit, toch zijn wandelaars zeker en vast nog steeds welkom op de site.

Sint-Pieters kerk

De bouw van het Sint-Pieters kerk is terug te vinden over verschillende periodes. Het onderste deel van de toren werd gebouwd tussen de 13de en 14de eeuw en het bovenste deel tussen de 16de en 17 de eeuw. In de loop van de 20ste eeuw kreeg het schip een uitbreiding omwille van het stijgend aantal inwoners. In 1995 kreeg de kerk een flinke opknapbeurt.

Het eigenaardig aan deze kerk, ten opzichte van alle andere kerken, is dat de toren west – oost georiënteerd is. Geen enkel ander kerk is op die manier opgebouwd.

Het 18de-eeuws kerkmeubilair omvat het hoogaltaar, de zijaltaren, de kerkmeestersbanken, de biechtstoelen en de gebeeldhouwde kansel. In de parochiekerk liggen 21 grafstenen.

Veel van het meubilair blijft er jammer genoeg niet meer over. In 2008 is er een grote brand uitgebroken die de kerk zo goed als volledig verwoeste. Tijdens de buurtfeesten van 11 en 12 mei zou een vuurpijl in de kerk geraakt zijn en op die manier het volledig gebouw vernield hebben. In afwachting van de heropbouw werd er een tijdelijke dak gebouwd om verdere verval tegen te gaan.

Er werd eventjes gedacht om de kerk herop te bouwen, maar gezien de ontkerking gaat dit dus niet meer gebeuren. De kerk zou voortaan gebruikt worden als bibliotheek en zal ook een polyvalente zaal krijgen.

Sint-Paulus kapel

Het Sint-Paulus kapel is een beschermd monument sinds 1949 en bouwkundig erfgoed sinds 2009. Deze kapel zou gebouwd zijn in het begin van de 16de eeuw. Het is een rode bakstenen gebouw in laatgotischestijl. Binnen zal je vooral voorwerpen terug vinden van de 15de eeuw.

De volksmond gelooft in verschillende legendes. Zo zou het Sint-Paulus kapel een eigen parochie gehad hebben met eigen priester, kerkhof en inkomsten. Er zou een verwantschap zijn met een oud klooster die deel uit maakte van
de Sint-Adriaansabdij van Geraardsbergen of Beaupré te Grimminge. En als laatste zou de kapel het licht gezien hebben door Lepralijders. Niets daarvan is ooit bewezen.

Maar wat wel zeker is, is dat de plaats van de kapel een Heilige plaats is want deze is verbonden met een wonderbare bron.

In 2002 onderging de kapel een heel reeks restauraties. De kapel speelt ook een belangrijke rol bij de Pauwelfeesten.

De Pauwelhoeve en het Pauwelfeest

De Hoeve

De Pauwelhoeve, ook wel Somershoeve genoemd is een 18de-eeuwse boerderij complex. Dit is de oudste en grootste hoeve van het Sint Paulus gehucht en is een geklasseerd monument sinds 21/06/1979. Het gebouw behoord ook tot het bouwkundig erfgoed sinds 14/09/2009.

Net voor de hoeve zal je het pauwelbeeld terug vinden. Het beeld werd in het brons gegoten, door Lieven D’Haese, en stelt Sint Paulus voor op zijn paard. Deze werd onthult op 30 januari 2000

Het Pauwelfeest

In 1382 zou er een witte ruiter zijn verschenen. Door het strooien van kleine roggebroodjes zou hij de pest hebben uitgeroeid die op dat moment woede in Galmaarden.

De witte ruiter werd de Pauwel genoemd omdat hij op 25 januari is verschenen, de feestdag van Sint-Paulus.

Voorafgaand de Pauwelviering, wordt de pauwelbende gevormd. Kinderen uit de streek worden
ook uitgenodigd om de pauwelbroodjes te rollen en de Pauwelhoeve word bezocht.

Het Pauwelfeest is een Oeroude en authentieke viering in Vlaanderen. Met respect voor tradities. Geen pensenkermissen of commerciële toestanden. De pauwelbende gaat zelf op zoek naar fondsen voor het financieren van de viering. Dit doen ze door te gaan bedelen van deur tot deur.

Het Pauwelfeest word afgesloten door het roggebroodjes worp aan het Sint-Pauluskapel. Het eten van de Pauwelbroodjes, zou je beschermen tegen ziekte en tegenspoed bij de oogsten.

Het Pauwelfeest wordt gevierd op 25 januari of de daaropvolgende zondag.

Pauwelviering 2013

Geocaching

Ook in Galmaarden zijn verschillende geocaches te vinden. Je hebt de reeks van Baardje: de Ringmuswandeling. Deze reeks bestaat uit 8 caches. De reeks vormt een mooie lus en de wandeling bestaat hoofdzakelijk uit veldwegjes. In de buurt kan je ook een lekker ijsje eten bij IJssalon De Calogne.

Ringmuswandeling: Damstraat , Veel wilgen, Visvijver, Sint Leonardus, Open veld, Holle weg , Het Bruggetje, Begin

Op de terreinen van het Baljuwhuis zijn er drie caches te vinden. Naar mijn mening zijn deze drie de origineelste caches van Galmaarden. De legger heeft er zijn werk van gemaakt. Cache 2 is zelfs zeer leuk voor kinderen met een leuk speeltuintje in de buurt. Bij deze moet je wel rekening houden met de openingsuren van het Baljuwhuis.

• In de winter: 8:00 tot 16:00
• In de zomer: 8:00 tot zonsondergang

Caches: Baljuwhuis 1, Baljuwhuis 2 en Baljuwhuis 3 (Premium)

Voor de rest zijn er nog een paar losse caches te vinden. Je zal er ook eentje vinden langs de Mark: Markevallei. Bij deze moet je rekening houden dat er vee rondloopt op de weides.

Aan de Driscart watermolen heb je een cache: Watermolen. Hier moet je over privéterrein, maar de doorgang is toegelaten voor geocachers en wandelaars.

Wandelingen in Galmaarden

Deze wandelroutes gebeuren allemaal in en rond Galmaarden. De boven vernoemde bezienswaardigheden zijn niet op alle routes te zien. Lees aandachtig de beschrijving van de route om te weten wat er waar te zien is.

Horeca

Zoek je een bar of café om te nagenieten van je wandeling in Galmaarden? Of woon je te ver en wens je een hotel of B&B om te overnachten? Ik kan je alvast het volgende aanbevelen.

Hotel/vakantiehuizen

Aletheia:

Alletheia is een gerenoveerde hoeve gelegen in de prachtige natuur van het Pajottenland in Vlaams-Brabant. Momenteel beschikken ze over 1 vakantiewoning voor max. 8 personen. Tegen 2023 zal dit uitbreiden naar 2 lofts en 1 appartement. Bereid je voor op een zeer hartelijk onthaal. De gemotiveerde en erg sympathieke uitbaters zullen ervoor zorgen dat je niets te kort komt. De accommodatie bevind zich op wandelafstand van verschillende wandelroutes. Meer info over Alletheia.

Restaurants en cafés

Voor een lekkere verfrissing of leuk terrasje moet je bij Café Felix en La Luna Nueva zijn. Beiden gelegen op het Marktplein van Galmaarden.

Eveneens op het Marktplein vind je Frituur Bart en Christine met als specialiteit “huisgemaakte hamburgers”. Een beetje verder in de Nieuwstraat heb je ook Frituur Fritta.

De familie Depelseneer heet jullie van harte welkom in het ijssalon De Calogne. Dit is een hoeve die je ambachtelijke ijsjes en zuivelproducten aanbied die je ter plaatse kan consumeren of meenemen.

Heb je nog vragen of opmerkingen, een foutje gezien, laat het weten in de comments of via het contact formulier. Nog veel wandelplezier.